Een prachtig mechanisch horloge is als een hoogwaardig sieraad: indien goed onderhouden, kan het een mensenleven lang meegaan, zo niet langer. Goed onderhoud houdt in dit geval in, een handvol belangrijke handelingen die jouw horloge zullen helpen om probleemloos door de jaren te reizen. Handmatig of automatisch, check de 5 gewoontes die je jezelf moet aanleren om de levensduur van jouw horloge zo lang mogelijk te rekken.
1. Draag je horloge regelmatig
Alle horlogemakers zullen je hetzelfde vertellen: een mechanisch horloge leeft en is voor zijn functioneren volledig afhankelijk van zijn drager. Dit maakt deze opvallende objecten nou juist zo mooi! Als je denkt dat je horloge langer meegaat als je het ergens onderin een la legt, heb je het mis. Integendeel zelfs.
Een van de redenen hiervoor is als volgt: de componenten van het uurwerk zijn gecoat met smeerolie om frictie tussen de onderdelen te verminderen. Indien het horloge te lang niet wordt gebruikt, loop je het risico dat de olie opdroogt, wat de kans op het vastlopen van de tandwielen vergroot en dus een defect kan veroorzaken.
Daarnaast, in het geval van automatische horloges, is het de pols die de energie levert om het mechanisme te laten functioneren. Het beste is dus om je horloge vrijwel dagelijks te dragen.
2. Voorkom schokken en overmatige blootstelling aan externe condities
Dit tweede punt spreekt meer voor zich, maar een quick reminder kan nooit kwaad. Zelfs de meest resistente horloges zijn niet altijd volledig imuun tegen vallen, schokken en krassen.
Daarom raden we je aan om je horloge niet te dragen, of zo min mogelijk, tijdens het beoefenen van bepaalde sporten (bergbeklimmen bijvoorbeeld) of tijdens handmatige taken (in de tuin werken bijvoorbeeld). Zorg er ook voor dat je band correct is aangepast aan je pols; als het te los zit, heb je meer kans om je horloge ergens tegenaan te stoten.
Stel daarnaast je horloge ook zo min mogelijk bloot aan externe condities die de wijzerplaat en de het interne mechanisme kunnen beschadigen. Zonlicht in het bijzonder, maar ook een extreme luchtvochtigheid, kan leiden tot condensatie onder het kristal. Voor horloges, wiens waterdichtheid zeewater- en zwembadgebruik toestaat, is het voorzichtige afspoelen belangrijk om achtergebleven chloor of zout te verwijderen.
3. Vermijd magnetische velden
Wees ook op je hoede voor magnetische velden die worden uitgestoten door alledaagse elektronische apparaten. Bepaalde componenten van mechanische horloges, zoals de balansveer, zijn hier bijzonder gevoelig voor, en kunnen een nadelig effect hebben op de precisie van het uurwerk.
Afhankelijk van de sterkte van de golven, kunnen magnetische velden een aanzienlijke storing van het uurwerk veroorzaken, en in het ergste geval, zelfs compleet stoppen met functioneren. Hoewel het niet gemakkelijk zal zijn, probeer je horloge zo ver mogelijk weg te houden van smartphones, radio’s, magnetische apparaten, magnetrons, etc.
Als je een onregelmatig getik hoort, of je horloge loopt ineens langzaam, of helemaal stopt met werken, dan is je horloge waarschijnlijk gemagnetiseerd. In dit geval moet je alleen even langs een horlogemaker gaan, die met behulp van een degausser, de effecten van magnetisering kan neutraliseren.
4. Schoonmaken van het kristal en de kast
Hoewel alleen een horlogemaker/-expert in staat is om het mechanisme schoon te maken, kun je natuurlijk zelf de externe onderdelen van je horloge verzorgen. Of het nu de lugs betreft of rondom de bezel, je zult versteld staan van de hoelveelheid viezigheid die zich ophoopt op je horloge.
Het is daarom belangrijk dat je je mechanische horloge regelmatig schoonmaakt met een microvezeldoekje, een zachte borstel, of een lichtvochtige doek. Indien het waterdicht is, aarzel dan niet om iets meer water en zeep te gebruiken, indien nodig. Je kunt ook af en toe even het kristal oppoetsen met een stofvrije doek om eventuele stof te verwijderen en de glans terug te krijgen. Let wel: schoonmaakproducten met een onzekere chemische compositie moeten ten alle tijden worden vermeden!
5. Vergeet het routineonderhoud/service niet
En als laatste, denk er aan dat niemand de behendigheid/expertise van een horlogemaker kan evenaren. Hoewel de handelingen/maatregelen die we hiervoor hebben besproken wel degelijk belangrijk zijn, zijn ze niet voldoende: een mechanisch horloge heeft, net als een auto, om de zoveel tijd een reguliere onderhoudsbeurt (bij een horlogemaker) nodig.
Het uiterst complexe mechanisme van een horloge moet met extreme voorzichtigheid worden behandeld; alleen een horloge-expert kan dit onderhoud verzorgen. Het wordt doorgaans aangeraden om elke 3 of 4 jaar een onderhoudsbeurt in te plannen. Hoewel de typen onderhoud en de kwaliteit ervan per merk verschillen, is de procedure vrijwel overal hetzelfde.
Gedurende deze procedure opent de horlogemaker de kast en wordt het volledige uurwerk uit elkaar gehaald. Vervolgens worden alle onderdelen onderzocht en één voor één grondig schoongemaakt, worden de componenten geolied en ze wijzers getest. Indien nodig, worden bepaalde componenten vervangen. Wanneer het horloge weer volledig is geassembleerd, wordt ook de waterdichtheid van de kast, de chronometrische prestaties en de precisie van het uurwerk getest.
Kortom, een reeks fijngevoelige processen die essentieel zijn voor een automatisch horloge om correct te blijven functioneren, die regelmatig moeten worden uitgevoerd door een gekwalificeerde horlogemaker om de levensduur te maximaliseren.
Tot besluit
Door al deze aanbevelingen ter harte te nemen, bestaat er geen twijfel dat jouw horloge een lang en gelukkig leven zal hebben. En als je slechts één van de stappen neemt, laat het dan de reguliere onderhoudsbeurt bij een betrouwbare horlogemaker zijn. Hoewel deze bezoeken uiteraard kosten met zich meebrengen, denk er dan aan dat het in geen vergelijking staat met de eventuele reparatiekosten van een verwaarloosd en slecht onderhouden horloge!
